مطالعه داروسازی مردمی گونه پونه سای بینالودی Nepeta binaludensis Jamzad، گونه‌ای نادر و در حال انقراض از ایران

مقدمه: گیاه پونه سای بینالودی Nepeta binaludensis ،‌ گونه‌ای دارویی و نادر از تیره نعناعیان است که در منطقه محدودی از کوه‌های بینالود واقع در استان خراسان، پراکنده است. هدف: مطالعه موارد مصرف این گیاه در طب سنتی و بومی منطقه بود. روش بررسی: به این منظور تحقیقی در دو سال متوالی 1383 و 1384، از طریق مصاحبه حضوری و پرسش‌نامه با عطاری‌ها و افراد محلی در مناطق نزدیک به رویشگاه‌های طبیعی این گیاه، انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که بخش‌های هوایی این گیاه توسط افراد محلی عمدتاً جهت درمان بیماری‌های گوارشی و ناراحتی‌های اعصاب و استرس و نیز جهت درمان سرماخوردگی و روماتیسم (مصرف خارجی) استفاده می‌شود. عطاری‌ها نیز از این گیاه عمدتاً جهت درمان بیماری‌های اعصاب و استرس و نیز جهت درمان بیماری‌های دیگری از قبیل سردرد، میگرن، ناراحتیهای گوارشی، روماتیسم، ناراحتی‌های تنفسی، آسم، سرماخوردگی، قولنج و ناراحتی‌های قلبی استفاده می‌کنند. متداول‌ترین روش‌های آماده‌سازی این گیاه شامل دم کردن، جوشاندن و عرق‌گیری بودند. نتیجه‌گیری: بررسی‌ها نشان‌دهنده استفاده گسترده دارویی از این گیاه توسط افراد محلی و عطاری‌ها بود که منجر به برداشت بی رویه و تحت خطر انقراض قرار دادن این گونه شده است.